SSB cz.IV: Ergietowski W., Heda A.

{xtypo_dropcap}Ergietowski Wawrzyniec - (1889 - 1972){/xtypo_dropcap}



Burmistrz w Kamiennej Ur. się 8 VIII 1889 w Korczynie k. Krosna, s. Józefa i Marianny Delimat. Szkołę Powszechną ukończył w Korczynie, gimnazjum w Jaśle. Ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego.

4 VII 1914 r. zawarł związek małżeński z Alojzą Stańtejską, 17 V 1915 r. ur. się s. - Józef. W 1916 r. został zmobilizowany i wcielony do wojska austriackiego, służbę wojskową odbył na Węgrzech, po powrocie przeniósł się do Kr. następnie do Krosna w 1920 r. gdzie przez 5 lat pracował w jako administrator dużych Zakładów Przędzalniczych "Len", które początkowo należały do Towarzystwa Akcyjnego, a od 1923 r. współwłaścicielem dobrze prosperującej firmy były władze miejskie. Jednocześnie Wawrzyniec Ergietowski zdobywał doświadczenie w pracach rady miasta Krosna, w kilku komisjach.

Zdecydował się uczestniczyć w wyborach na burmistrza Kamiennej po rezygnacji Możdżeńskiego. Odpowiednie dokumenty. przesłał przed 15 X 1925. Konkurs cieszył się dużym powodzeniem, przystąpiło do niego 31 oferentów. We wstępnej selekcji większość kandydatów odpadła. E. został jako jeden z 4 najpoważniejszych kandydatów. Najbardziej znany był Franciszek Saramowicz, kierownik Browaru i fabryki wódek Engemana w Szydłowcu (po kursach handlowych). Poza nim konkurowali z E. Eugeniusz Białkowski - kierownik Urzędu Emigracyjnego w Wejherowie (akademia handlowa), Aleksander Zdonkiewicz dyrektor Koneckiego Odziału Banku Handlowego (Radomska Szkoła Handlowa). Opinia publiczna przychylnie patrzyła na E. jako jedynego kandydata z doświadczeniem samorządowym i wykształceniem prawniczym, ponadto był zamiejscowy, bezstronny, niezależny od partii. To przesądziło o jego wyborze przez Radę Miasta na burmistrza.

Funkcję sprawował do 1928 r. E. dał się poznać jako dobry włodarz, popierał wiele lokalnych inicjatyw, przystąpił do budowy szkoły przy ul. Iłżeckiej (dzisiejsze I LO), wiele ulic zostało wybrukowanych. Był też entuzjastą harcerstwa, od 1927 r. pracował społecznie jako prezes w kole Przyjaciół Harcerzy (otrzymał . Po zakończeniu kadencji burmistrza otworzył biuro pisania podań, a następnie kancelarię obrońcy sądowego (do wybuchu II w. św.) przy Sądzie Grodzkim w Sku - Kam. W okresie okupacji prowadził tajne nauczanie (j. łaciński), po wyzwoleniu otworzył kancelarię adwokacką, do 1961 r. pracował w adwokaturze.

Zm. 11 II 1972, pochowany na cmentarzu w Skarżysku- Zachodnim.


{xtypo_dropcap}Heda Antoni "Szary" - (1916 - 2008) {/xtypo_dropcap}



Generał brygady WP, d-ca oddziałów AK, honorowy obywatel miasta Skarżyska-Kamiennej. Ur. 11 X Małomierzycach koło Iłży, s. Jana i Antoniny z Dziurów. Rozpoczął naukę w rodzinnej miejscowości, kontynuował w Rzeczniowie. W latach 1931 - 1936 kształcił się w Kolejowej Szkole Technicznej w Radomiu, poczym podjął pracę 1936 w Fabryce zbrojeniowej w Starachowicach. Rok później został powołany do Szkoły Podchorążych Rezerwy w Sand., służbę odbywał w Kielcach, w 1938 r. wrócił do poprzedniej pracy.

Wojnę obronną 1939 r. rozpoczął jako ppor. W składzie 12 DP pod Iłżą, następnie na Lubelszczyźnie. Schwytany przez NKWD przy próbie przejścia granicy, osadzony w Brześciu. Po ucieczce powrócił w rodzinne strony podejmując działalność konspiracyjną w ZWZ, wkrótce został komendantem Podobwodu Iłża AK "Dolina". Następnie walczył ze swym oddziałem partyzanckim w zgrupowaniu AK Jana Piwnika "Ponurego".

Przeprowadził w latach 1943 - 1944 kilkanaście brawurowych akcji, m. in. na więzienie w Starachowicach, opanowania miasta Końskie ( 5/6 VI 1944). Najsłynniejszą akcją "Szarego" był atak na więzienie w Kiecach, podczas której oddział uwolnił ok. 700 więźniów przetrzymywanych przez UB. Pod jego dowództwem walczyli liczni ochotnicy ze Skarżyska-Kamiennej. W planach była likwidacja katowni gestapo w Szkole nr 2 przy szosie Krakowskiej. Tylko rozkaz marszu na pomoc wałczącej Warszawie przeszkodził w realizacji przygotowanego w 90 % przedsięwzięcia.

Po zakończeniu wojny H. pozostawał w konspiracji, zmienił nazwisko i wyjechał na wybrzeże. Był poszukiwany przez UB, w 1948 r. został aresztowany w Gdyni. Otrzymał 4 wyroki śmierci, dzięki interwencji środowisk kombatanckich wyrok zamieniono na dożywocie. Wyszedł na wolność w 1956 r. w ramach amnestii, działał w NSZZ "Solidarność", podczas stanu wojennego był internowany w Białołęce, był doradcą kardynała Stefana Wyszyńskiego. W 1990 r. doprowadził do zjednoczenia ok. 30 organizacji kombatanckich w Światową Federację Polskich Kombatantów i został jej prezesem, był także Głównym Komendantem Związku Strzeleckiego.

W 2006 r. Prezydent RP Lech Kaczyński awansował H. na stopień generała brygady. H. jest autorem dwóch książek: Wspomnienia Szarego i Szary przeciw zdrajcom Polski. W ostatnim okresie mieszkał pod Warszawą w Kaniach. H. związany był ze Skarżyskiem, często był zapraszany i uczestniczył w uroczystościach patriotycznych organizowanych na terenie miasta. Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Skarżyska-Kamiennej. otrzymał 12 X 2001.

Zm. 15 II 2008, uroczystości pogrzebowe odbyły się 21 II. Pośmiertnie Prezydent RP odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Pochowany został w Podkowie Leśnej w grobowcu rodzinnym obok żony.


Krzysztof Zemeła