Historya jednego dokumentu

Rzecz miała miejsce w lipcu 1940 roku, kiedy to w Skarżysku na dobre rozlokowała się już austriacka firma STUAG A.G.

Mężczyźni pracowali przy budowie torów kolejowych, mostów, dróg pod nadzorem pracowników tejże firmy. Modernizowano szlak drogowy znany dziś jako droga nr 42.

Ponieważ do rozbudowy dróg potrzebny był budulec należało go jak najtaniej sprowadzić do miejsca przeznaczenia. Najłatwiejszym a zarazem najtańszym sposobem transportu materiału była kolej.

Przesyłka została nadana na głównodowodzącego (Oberbefehlshaber) okręgu wschodniego, Przewodniczącego o nazwisku Bauder*. Transport materiału pochodził z tzw. Laurahütte, czyli Huty Laura. Z Siemianowic Śląskich wagony wypełnione po brzegi wyruszyły z towarem w dniu 23 lipca 1940 roku, przez Mysłowice (24 lipca) i Szczakowę (25 lipca) aż wreszcie trafiły do Skarżyska. Ładunek, który przywieziono do oddziału Stuag A.G. w Skarżysku zawierał beczki ze smołą* w ilości 100 sztuk  o wadze netto 900 kg ( brutto 7440) .

Laurahütte  - była podobozem KL Auschwitz (Konzentrationslager) w Siemianowicach Śląskich. Podobóz ten jak wiele mu podobnych obsługiwał fabryki i zakłady korzystające z więźniarskiej siły roboczej.

Więźniowie zatrudnieni byli do ciężkich prac związanych z wydobyciem węgla, produkcją środków chemicznych, produkcją broni, rozbudowie wielkich koncernów niemieckich tj.: Siemens-Schuckert (koncern elektrotechniczny produkujący m. in. samoloty bojowe), Herman Göring-Werke, czy dla niemieckich kolei państwowych (Deutche Reichsbahn - pieczęć u góry dokumentu).

 Ciekawostką na dokumencie jest czerwona naklejka „Transport für ein als verdringlich anerkanntes Bauvorhaben” – transport do zatwierdzonego pilnego projektu budowlanego.

Jaki to projekt i po co było hasło (Kennwort): „Straost” *, czyżby do odbioru przesyłki?, czyżby smoła była aż tak cenna?, a może beczki miały inną zawartość na co wskazywałaby różnica między podaną na dokumencie wagą brutto i netto?

Szpileczka

* Teer – tłumaczony tu jako smoła, oznacza też dziegieć. Umiejętność produkcji dziegciu były kiedyś pilnie strzeżoną tajemnicą.

* Bauder – obecnie duży koncern produkujący bitumiczne papy zgrzewalne i termoizolacje.

* Straost – autorka opracowania ma swoją hipotezę odnośnie znaczenia hasła, której nie przedstawiła w materiale.